Eksperyment - jajka

  Prezentacja eksperymentu

  1. 1. Potrzebne (do zrealizowania eksperymentu w wersji przedstawionej na filmie):
    • cztery niskie, szerokie szklaneczki
    • sztywna tekturka odpowiednich rozmiarów
    • cztery tekturowe rolki po papierze toaletowym
    • cztery ugotowane (lub, na własną odpowiedzialność, surowe) jajka - mogą to być pisanki :)
  2. Wykonanie. Cztery szklaneczki ustawiamy na stole w dwóch rzędach i napełniamy je do połowy wodą, po czym przykrywamy kawałkiem tektury. Na tekturce ustawiamy pionowo rolki po papierze, tak, aby każda stała dokładnie nad szklaneczką. Na górze każdej rolki umieszczamy jajko. Trzonkiem ciężkiej łyżki lub kawałkiem patyka, uważając na szklanki, uderzamy w bok tekturki, tak, aby wybić ją poziomo znad szklanek.
  3. Obserwacja. Tekturka i rolki po papierze wypadają spod jajek, a te wpadają do szklanek z wodą. Możliwe są także inne przypadki :)
  4. Wyjaśnienie. Domyślacie się już pewnie, że wyjaśnienie można oprzeć na podanych już wyjaśnieniach dwóch poprzednich eksperymentów. Mimo to, prosimy o przesłanie do nas Waszych wyjaśnień i uzasadnień oraz filmików z eksperymentowania, a za tydzień opublikujemy wyjaśnienia, jakich udzieli nam Fizyk.

Wyjaśnienie eksperymentu

Wszyscy uważni Eksperymentatorzy zauważyli już z pewnością, że eksperyment z jajkami jest kolejną modyfikacją Eksperymentów 1 i 2, z zastawą stołową i z kubeczkami. Jest tutaj jednak pewna istotna różnica. Tarcie pomiędzy ustawionymi pionowo rolkami po papierze, na których leżą jajka, a tekturką, jest na tyle duże, że szybkie wybicie tekturki w bok powoduje równie szybkie przesunięcie w bok podstaw rolek. Duże znaczenie ma tutaj fakt, że rolki są lekkie, dzięki czemu szybkie rozpędzenie ich podstaw nie wymaga bardzo dużej siły. Inaczej ma się sprawa z wierzchołkami rolek, na których leżą ciężkie jajka.
W rezultacie spody rolek są wybijane w bok razem z tekturką, podczas gdy jajka pozostają w miejscu i (podobnie jak kubeczki w Eksperymencie 2) dzięki sile grawitacji, wpadają prosto do stojących pod nimi szklaneczek

Wyjaśniał Fizyk - dr Jerzy Jarosz, prof. UŚ